آشنایی با عملیات فتح‌المبین
به گزارش شوش نیوز ؛ عملیات فتح المبین با مراجعه به قرآن کریم نامگذاری شد و در ساعت سی دقیقه بامداد روز دوشنبه ٢ فروردین 1361 فرمان آغاز حمله بزرگ و سرنوشت ساز فتح المبین صادر شد
با خاتمه یافتن عملیات طریق القدس، تلاش برای اجرای عملیات بعدی به منظور جلوگیری از قدرت تصمیم گیری، تجدید سازمان و تقویت روحیه دشمن آغاز شد. در این شرایط که نیروهای رزمنده ابتکار عمل در جنگ و پشت جبهه را در دست داشتند، دو منطقه «غرب دزفول» و «منطقه عمومی خرمشهر» (غرب کارون) نظر فرماندهان نظامی را به خود جلب کرده بود که الزاما می بایست یکی از آن ها جهت اجرای عملیات انتخاب می‌شد.
پس از مدت‌ها بحث و بررسی، فرماندهان نیروی زمینی ارتش، منطقه خرمشهر و فرماندهان سپاه پاسداران منطقه غرب دزفول را برای انجام عملیات بزرگ آینده پیشنهاد کردند که سرانجام منطقه پیشنهادی سپاه به دلایلی همچون تناسب یگان های خودی با وسعت این منطقه، تناسب شرایط طبیعی این منطقه با رزم قوای پیاده و ... جهت انجام عملیات فتح المبین برگزیده شد.
طرح‌ریزی عملیات افتخار آفرین فتح المبین از اواسط آبان ١٣٦٠ آغاز شد و پس از تلاش های مستمر و خستگی ناپذیر و انجام مشورت ها و هماهنگی های گسترده، میان فرماندهان نظامی، سرانجام طرح عملیاتی شماره ١ فتح المبین در اواخر دی ماه همان سال آماده شد. روز ١٣ بهمن ١٣٦٠ در پی یک نشست مشترک بین فرماندهان عمده سپاه و ارتش طرح یادشده به یگان های عمده اجرایی ابلاغ و متعاقب دریافت اطلاعات جدید در ٣٠ بهمن همان سال طرح اولیه بازنگری شده و طرح شماره ٢ در ١٣ اسفند انتشار یافت.
این عملیات با مراجعه به قرآن کریم فتح نامگذاری شد و سرانجام در حالی که اشک شوق در چشمان کلیه حاضران مرکز فرماندهی جمع شده بود، در ساعت سی دقیقه بامداد روز دوشنبه ٢ فروردین ماه فرمان آغاز حمله بزرگ و سرنوشت ساز فتح المبین به شرح زیر صادر شد:
بسم الله الرحمن الرحیم ، بسم الله القاصم الجبارین و یا زهرا
رزمندگان دلاور اسلام با دریافت پیام، عملیات حماسی و تاریخی فتح المبین را در شمال خوزستان آغاز کردند و از جنوب و شمال غربی شوش و غرب دزفول در چند محور با ارتش عراق درگیر شدند.
اهداف عملیات:
-آزادسازی بخش وسیعی از مناطق اشغال شده، همچون سایت ٤ و ٥ رادار و ده ها روستای منطقه.
-انهدام دو لشکر عراق (١٠ زرهی و ١ مکانیزه).
-دست یابی به خطوط پدافندی مناسب و استفاده از حداقل نیروهای خودی در آن خطوط
-خارج کردن شهرهای شوش، اندیمشک و دزفول از تیررس آتش توپخانه دشمن.
-دور کردن آتش موثر دشمن از جاده اهواز – اندیمشک.
منطقه عملیات:
منطقه عمومی فتح‌المبین در غرب رودخانه کرخه واقع شده است و از شمال به ارتفاعات صعب العبور تی‌شکن، دالپری، چاه نفت و تپه سپتون؛ و از جنوب به ارتفاعات میشداغ،تپه‌های رملی و چزابه (شیب)؛ و شرق به مرز بین‌المللی (در شمال و جنوب فکه) منتهی می‌شود.
منطقه مزبور ٢٥٠٠ کیلومتر مربع وسعت دارد از لحاظ جغرافیایی ناهموار است و علاوه بر ارتفاعات یادشده، دارای تپه های ماهور بسیار و بعضاً غیر قابل عبور می باشد. این بلندی ها به دلیل پستی زمین در شرق کرخه، روی شهرهای شوش، هفت تپه و جاده اهواز – اندیمشک کاملا مشرف می باشند. ارتفاعات ابوصلیبی خات با ٢٠٢ و ١٨٩ متر، کوه های برغازه، رقابیه تی شکن، کمر سرخ، تنگه ابوغریب و رقابیه، مراکز رادار، سایت ٤ و ٥، پادگان عین خوش و نقاط حساسی همچون دوسلک و سه راهی قهوه خانه از عوارض مهم منطقه عملیاتی فتح المبین بودند.
جاده‌های آسفالته دزفول به دهلران، عین خوش به چم سری، جاده تنگه ابوغریب، جاده امامزاده عباس به چاه نفت و پل های احداث شده روی رودخانه های چیخواب و دویرج نیز از مهم ترین راه های مواصلاتی منطقه محسوب می شدند.
استعداد دشمن:
مسؤولیت پدافند از منطقه غرب دزفول به عهده دو لشکر ١٠ زرهی و ١ مکانیزه ارتش عراق بود و به تناسب میزان هوشیاری دشمن و آگاهی از عملیات نیروهای ایران، براستعداد آن ها افزوده می شد. در مجموع، تمامی یگان هایی که قبل از شروع عملیات، در منطقه مستقر بودند؛ و نیز تمام یگان هایی که حین عملیات وارد منطقه شدند، عبارت بودند از:
- لشکر ١٠ زرهی؛ شامل: تیپ های ١٧، ٤٢، ٥١ و ٦٠ زرهی، تیپ ٢٤ مکانیزه، تیپهای ٥٥، ٩٩، ٤٢٣ و ٥٠٥ پیاده.
- لشکر ١ مکانیزه؛ شامل: تیپ های ٣٤ و ٥١ زرهی، تیپ های ١ و ٢٧ مکانیزه، تیپهای ٩٣، ٩٦، ١٠٩ و ٤٢٦ پیاده.
- لشکر ٣ زرهی؛ شامل: تیپ های ٦ و ١٢ زرهی، تیپ ٨ مکانیزه.
- لشکر ٦ زرهی؛ شامل: تیپ ٢٥ مکانیزه.
- لشکر ٩ زرهی؛ شامل: تیپ ١٤ مکانیزه و تیپ های ٣٥ و ٤٣ زرهی.
- لشکر ٧ پیاده: شامل: تیپ های ١٩ و ٣٨ پیاده.
- یگان هایی با ماموریتهای ویژه: تیپهای ١٠، ١١، ١٢، ١٣، ١٤، ١٥، ١٩، ٦٠٣، ٦٠٤، ٦٠٥.
- تیپهای مستقل: تیپ مکانیزه گارد ریاست جمهوری، تیپ ١٠ زرهی، تیپ های ٩١ و ٩٢ پیاده و تیپ ٥ گارد مرزی
کماندو: ٩ گروهان
- توپخانه: ٤ گردان از لشکر ١٠، ٤ گردان از لشکر ١، ٣ گردان از لشکر ٣، گردان ٢١٧
قوای خودی:
قرارگاه مرکزی کربلا با فرماندهی مشترک نیروی زمینی ارتش و سپاه پاسداران، هدایت کلی عملیات را بر عهده داشت که چهار قرارگاه فرعی زیر تحت امر آن بود:
الف – قرارگاه قدس هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:
ارتش: تیپ ٨٤ پیاده خرم آباد با ٣ گردان، تیپ ٢ زرهی لشکر ٩٢ زرهی اهواز با ٣ گردان
سپاه: تیپ ٤١ ثارالله (ع) با ٦ گردان، تیپ ١٤ امام حسین (ع) با ٩ گردان، عناصری از سپاه ایلام
ب – قرارگاه نصر هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:
ارتش : تیپ های ١، ٢ و ٣ از لشکر ٢١ پیاده حمزه با ١٠ گردان، تیپ ٥٨ ذوالفقار با ٤ گردان
سپاه: تیپ ٢٧ محمد رسول الله (ص) با ٩ گردان، تیپ ٧ ولی عصر (عج) با ٩ گردان
ج – قرارگاه فجر هدایت نیروهای زیر را به عهده داشت:
ارتش: لشکر ٧٧ پیاده خراسان با ٣ تیپ
سپاه: تیپ ٣٣ المهدی (عج) با ٦ گردان، تیپ ٤٦ فجر با ٥ گردان، تیپ ١٧ علی ابن ابی طالب (ع) با ٦ گردان امام سجاد (ع) با ١١ گردان
د– قرارگاه فتح هدایت نیروهای زیر را به عهده٨ داشت:
ارتش: تیپ ١ لشکر ٩٢ زرهی، تیپ ٥٥ هوابرد، تیپ ٣٧ زرهی شیراز
سپاه : تیپ ٢٥ کربلا، تیپ ٨ نجف با ٨ گردان
در مجموع حدود ١٠٠ گردان از سپاه و ٣٥ گردان از ارتش در عملیات شرکت کردند.
هم چنین واحدهایی از توپخانه، هوانیروز و نیروی هوایی ارتش، مهندسی جهاد سازندگی و مهندسی سپاه و ارتش، پشتیبانی عملیات را بر عهده داشتند.
طرح مانور:
منطقه مورد نظر برای عملیات به چهار محور زیر تقسیم شده که در هر یک از آن ها می‌بایست یک قرارگاه عملیاتی وارد عمل شود:
الف – محور تی شکن و چاه نفت:
قرارگاه قدس در این محور ماموریت داشت تا از جناح لشکر ١٠ عراق وارد عمل شده و ارتفاعات کمر سرخ و ٢٠٢، امام زاده عباس، شهر و پادگان و ارتفاعات عین خوش و در نهایت منطقه ابوغریب را به تصرف خود درآورد. این قرارگاه در صورت موفقیت می‌توانست عقبه لشکر ١٠ را ببندد و به همین دلیل نتیجه عملیات آن، بسیار اساسی و سرنوشت ساز بود.
ب – محور غرب پل نادری:
در این محور قرارگاه نصر موظف بود اهدافی همچون شاویه، بلتا، جوفینه، علی گره زد، تپه چشمه، شهدا و کوت کاپون را تصرف و تامین نماید که به دلیل نوع درگیری این قرارگاه (تک جبهه ای) ، پیش بینی نتایج عملیات در این محور سخت و دشوار بود.
ج – محور غرب شوش:
دشمن در منطقه غرب شوش، به دلیل وجود اهداف مهمی همچون سایت ٤ و ٥ رادار از مستحکم ترین مواضع و خطوط دفاعی برخوردار بود قرارگاه فجر ماموریت داشت ضمن تصرف اهداف فوق الذکر، روی ارتفاعات ابوصلیبی خات مستقر شود.
د – محور رقابیه:
تصرف تنگه رقابیه و منطقه دوسلک، وظیفه قرارگاه فتح بود که در نتیجه آن، عقبه لشکر ١ عراق بسته می شد. در صورت موفقیت نیروهای این قرارگاه و الحاق آن ها با نیروهای قرارگاه قدس، خط نهایی عملیات تامین می شد.
شرح عملیات:
در ساعت ٠٠:30 بامداد ٢/١/١٣٦١، عملیات فتح المبین با رمز مبارک یازهرا (س) آغاز شد. حوادث و رویدادهای عملیات در محور و مراحل مختلف آن به شرح ذیل می باشد:
مرحله اول عملیات فتح المبین (٢/١/١٣٦١)
در این مرحله در محور قرارگاه قدس، تیپ ١٤ امام حسین (ع) در جناح راست موفق شد با حرکت احاطه ای از شمال غربی و غرب رودخانه چیخواب ضمن تصرف منطقه عین خوش، عقبه دشمن در این محور را مسدود کند. تیپ ٤١ ثارالله و تیپ ٨٤ خرم آباد نیز در جناح چپ این قرارگاه از شمال دشت عباس طرف امام زاده عباس و تپه ٢٠٢ پیشروی کرده و مواضع دشمن را به تصرف خود درآورد، لیکن این مواضع در جریان پاتک های شدید دشمن مجددا به اشغال نیروهای عراقی درآمد.
در محور قرارگاه نصر؛ یگان‌های عمل کننده در ساعت ٠١:30 بامداد با دشمن درگیر شدند. در حالی که واحدهای ارتش عراق در این محور به شدت مقاومت می کردند، یک گردان از تیپ ٢٧ محمد رسول الله (ص) که ماموریت تصرف علی گره زد و خاموش کردن آتش توپخانه مستقر در آن را بر عهده داشتند، تا اعماق خطوط دشمن نفوذ کرده و قرارگاه توپخانه دشمن را به تصرف درآوردند. در نتیجه، یگان های دیگر این قرارگاه موفق شدند مواضع اصلی پدافندی دشمن در شمال محور پل نادری، سرخه فلیه، سرخه صالح و تپه چشمه، کوت کاپون، سه راهی قهوه خانه و تپه شاوریه را به تصرف در آورند.
در محور قرارگاه فجر؛ به دلیل مستحکم بودن خطوط پدافندی، حجم انبوه آتش و هوشیاری دشمن نسبت به جهت تک و نیز انسداد اکثر راه کارهای پیش بینی شده خودی، نیروهای این قرارگاه با روشن شدن هوا به موقعیت اولیه خود بازگشتند. در محور قرارگاه فتح؛ ماموریت این قرارگاه در آغاز عملیات، تنها اعزام گروه های «آرپی جی زن» برای شکار این تانک ها محدود گردید. بر همین اساس گروه های مورد نظر اعزام شدند، لیکن تنها موفق گردیدند حدود ٢٠ تانک و نفربر دشمن را منهدم کنند.
مرحله دوم عملیات فتح المبین(٤/١/١٣٦١)
ساعت یک بامداد چهار شنبه چهارم فروردین، مرحله دوم عملیات فتح با کلمه رمز یازهرا(س) آغاز شد و نیروهای ایران اسلامی در اولین ساعات شروع عملیات، تلفات سنگینی بر دشمن وارد آوردند و به مواضع او در جبهه های غرب شوش و دزفول دست یافتند. در این مرحله از عملیات تنگه رقابیه و ارتفاعات میشداغ پاکسازی شد.
در این مرحله، ماموریت اصلی به عهده قرارگاه فتح بود تا با تصرف تنگه رقابیه و ضمن تهدید عقبه نیروهای عراقی، در منطقه قرارگاه فجر، موجب کاهش فشار دشمن به قرارگاه قدس شود. قرارگاه های نصر و قدس نیز در این مرحله ماموریت داشتند تا با ترسیم خطوط پدافندی خود، در مقابل پاتک های دشمن مقاومت کنند.
هم چنین، قرارگاه فجر همچون مرحله اول ماموریت داشت تا به منظور جلب توجه دشمن به انجام عملیات ایذایی بپردازد و ذهن فرماندهان عراقی را از محور اصلی عملیات منحرف کند.
قرارگاه فتح از دو محور عملیات خود را آغاز کرد. یک تیپ پیاده به همراه یک گردان زرهی با هدف تصرف ارتفاعات رقابیه، از حاشیه تنگه رقابیه و آب گرفتگی وارد عمل شدند و دو تیپ نیز محور اصلی حرکت خود را تنگه دلیجان – به منظور دور زدن دشمن – قرار دادند و در نتیجه موفق شدند تنگه رقابیه، ارتفاعات رقابیه و میشداغ به همراه تعداد زیادی تجهیزات سنگین دشمن را به تصرف درآورند . به دنبال آن، نیروهای عراقی از فشار خود در محور عین خوش کاسته و پاتک های سنگین را متوجه منطقه رقابیه کردند و به رغم این که خطوط پدافندی نیروهای خودی در داخل تنگه تا آستانه سقوط پیش رفت، لیکن مقاومت نیروهای خودی به حفظ و تامین اهداف این مرحله منجر شد.
مرحله سوم عملیات فتح المبین (٧/١/١٣٦١)
در سومین مرحله عملیات، مهم ترین مواضع حیاتی دشمن در غرب شوش و دزفول فتح شد. این مرحله از عملیات مقارن ساعت ٢٢ و ٣٠ دقیقه شب شنبه ٧ فروردین با نام فتح المبین و با کلمه رمز یازهرا در شمال غربی شوش آغاز شد.
فرماندهان سپاه و ارتش پس از کسب نتایج موفقیت آمیز در مرحله دوم عملیات، به این نتیجه رسیدند که نیروهای دشمن به دلیل از هم پاشیدگی سازمان و گسستگی در سیستم فرماندهی خود، احتمالا از منطقه عملیاتی فرار خواهند کرد. لذا تصمیم گرفته شد هر چه سریع تر با انجام عملیات دیگری، قوای دشمن منهدم و خطوط پدافندی قوای خودی تصحیح و تقویت شود. بر همین اساس، پس از طراحی مانور این مرحله از عملیات، نیروهای خودی در بامداد روز هفتم حمله خود را آغاز کردند و همان گونه که پیش بینی می شود، دشمن برای مصون ماندن از انهدام و اسارت نیروهایش، بسیاری از مواضع خود را به ناچار ترک کرده و به منتهی الیه خطوط پدافندی خود در منطقه، (چنانه، دوسلک و غرب ارتفاعات تینه) عقب نشینی نمود.
مرحله چهارم عملیات فتح المبین (٨/١/١٣٦١)
در چهارمین مرحله عملیات که سحرگاه روز یکشنبه ٨ فروردین با نام فتح و کلمه رمز یازهرا آغاز شد. قرارگاه نصر به پاکسازی منطقه متصرفه در شرق ارتفاعات تینه پرداخته و پس از آن به کمک قرارگاه قدس شتافت. قرارگاه قدس که در روز گذشته ارتفاعات ٢٠٢ تنگه ابوغریب را به تصرف درآورده بود، می کوشید از فرار نیروهای در حال عقب نشینی عراق جلوگیری نماید. قرارگاه فجر نیز مسئولیت پاکسازی منطقه متصرفه خود را بر عهده داشت.
هم چنین نیروهای قرارگاه فتح ضمن عبوراز تنگه دلیجان به سمت برغازه و دوسلک موفق شدند این دو منطقه را به تصرف در آورده و با نیروهای قرارگاه نصر الحاق نمایند و سپس به سمت مرزهای بین المللی پیشروی کنند.
در مجموعه، طی این مرحله از عملیات ، ارتفاعات تینه، دوسلک و برغازه به تصرف کامل درآمدند و دشمن به غرب رودخانه دویرج و تپه ١٨٢ عقب رانده شد. لازم به ذکر است که نیروهای خودی در تلاش اصلی خود در این مرحله که دستیابی به عقبه های دشمن و ممانعت از فرار نیروهای آنان بود موفق نبودند و دشمن توانست بسیاری از نیروها و تجهیزات خود را از منطقه عملیات خارج کند.
نتایج:
- آزادسازی ٢٥٠٠ کیلومتر مربع از خاک جمهوری اسلامی؛ شامل دهها بخش و روستا، سایت ٤ و ٥ رادار، جاده مهم دزفول – دهلران و ... .
- نزدیک شدن نیروهای خودی به مرز در منطقه غرب شوش و دزفول.
- خارج شدن شهرهای دزفول، اندیمشک و شوش و مراکز مهمی همچون پایگاه هوایی دزفول از تیررس توپخانه دشمن و دستیابی به چاه‌های نفت ابوقریب در ارتفاعات تینه.
- انهدام بیش از ٤ لشکر،٣٦١ تانک و نفربر، ١٨ هواپیما، ٣٠٠ خودرو، ٥٠ توپ و ٣٠ دستگاه مهندسی ارتش عراق.
- به غنیمت گرفته شدن ٣٢٠ تانک و نفربر، ٥٠٠ خودرو، ١٦٥ توپ، ٥٠ دستگاه مهندسی و مقادیر زیادی سلاح و تجهیزات انفرادی.
- به اسارت در آمدن بیش از ١٥ هزار تن از نیروهای دشمن.
- کشته و مجروح شدن حدود ٢٥ هزار تن از نیروهای دشمن.
از سیم خاردار سفره هفت سین تا سنگر تکانی نوروزی قبل از عملیات فتح المبین
اسفند که به میان راه می‌رسید باد دلربای خنکی در دشت بی انتهای جنوب می‌وزید اما سال 61 با سال های قبل کاملا متفاوت بود ، چون قرار بود عملیات عظیم فتح المبین آغاز گردد .
دیگر از سرمای استخوان سوز شب‌های زمستان در شهرستان شوش خبری نبود، این باد پیغام بهار را با خود داشت. بهار و عید نوروز را در آن سال‌های جنگ چندبار در دل طبیعت جنوب بودم. ایام بسیار دل انگیزی بود و طبیعت در زیباترین چهره رخ می‌نمود. اسفند که به میان راه می‌رسید باد دلربای خنکی در دشت بی‌انتهای جنوب می‌وزید و از سرمای استخوان سوز شب‌های زمستان دیگر خبری نبود. این باد پیغام بهار را با خود داشت. گاهی این بادها باران را هم با خود می‌آورد؛ از آن باران‌های سیل آسای سنگین که تا به زمین جبهه‌ها می‌رسید آن را مثل چسب بر کف پوتین‌ها می‌چسباند.
لحظه سال تحویل در مسجدجامع شوش
اما هیچ گله‌ای نبود، که هر چه از جلوه‌های طبیعت دیده می‌شد زیبای زیبا بود. باد و باران را که گفتم. از پرنده‌های خوش صدا، سبزه‌های خیس روی زمین، عطر شبنم و در بعضی جاها بوی باروت...
روزهای نزدیک عید سنگرها هم خانه تکانی می‌شدند. خاک روی آن را کمی بیشتر می‌کردند و مشمع تمیزتر و سالم تری بر روی آن می‌انداختند، پتوها را از کف نمناک سنگر در می‌آوردند و تکانی می‌دادند و خاک آن را می‌گرفتند و اگر همت و حالی بود کف بعضی سنگرها را گودتر می‌کردند و همه چیز را برای نشستن دور هم و خواندن دعای تحویل سال آماده می‌کردند.
محمد زاده از رزمندگان تخریب دعای تحویل سال نو در شوش را می‌خواند
وقتی شروع عملیات فتح المبین روی زبان ها جاری شده بود و هدف کنار گذاشتن دشمن از کنار رودخانه ی کرخه تا مرز به مشخص شده بود ؛ در آستانه سال نو باران رگباری آمد که کف سنگرهای ما که از زمین پایین‌تر بود تا نیم متر پر از آب شد و کاسه و قابلمه و وسایل داخل سنگر شناور در آب شدند. آن روزها زیر آن باران امکان خانه تکانی یا سنگر تکانی پیدا نشد اما دعای تحویل سال را خواندیم و طبق معمول عید، سکه تبرکی امام را گرفتیم.
سفره هفت سین بچه های گردان شهید دانش شوش
گاهی سفره هفت سین هم رو به راه می‌شد. هر گردان با آلات جنگی خود سفره‌ای ترتیب می‌داد. وقت تحویل سال 1361 در شهرستان شوش ، سفره بچه‌های تخریب سیم خاردار، سیمینوف، مین سوسکی و سبدی و...بود و عکس شهدا را هم در میان نمازخانه می‌گذاشتیم و یادی از آنها می‌کردیم که جان دادند تا بهاری ترین فصل‌ها و سال‌ها نصیب ما ایرانی‌ها شود.
آنها رفتند تا آبی‌ترین آسمان مال ما باشد. آنهایی که بال گشودند و به ما یاد دادند در سفره‌های دلمان با سکه دلخوش نباشیم. آن روز یکی از نیروها این شعر را از یک شهید خواند:
یک روز کبوتر سفیدی زیبا پرو بال خویش آراست - زان بعد وداع نمود با من پرید و ز دام برخاست
با نغمه خویش به من چنین گفت: پرواز در آسمان چه زیباست - هر جا نظر افکنی در اینجا، آن نور زمین و آسمان‌هاست
ناگه نشده تمام حرفش، صیاد پلید تیر زد راست - آن تیر به بال و پای او خورد، بال و پر او به خون بیاراست
دیگر نتوانم این بگویم، زان تیر به دل چه نوحه برخاست- دیگر خبری از او ندارم دیگر اثری از او نه برجاست
آن یوسف گمشده کجا رفت کز چشم پدر دو جوی پیداست - گرگی بدریده یوسفم را یا در ته چاه آن یهوداست
در حبس عزیز باشد او یا در مصر رضای حکمفرماست - در جنت عدن توست یا رب یا اینکه اسیر چنگ اعداست
نظرات شما عزیزان:
|
ورود
اعضا:
<-PollName->
خبرنامه وب سایت:
آمار
وب سایت:
روز بخير كاربر مهمان! 
تبادل لینک هوشمند 